مشخصات کلی رشته محیط زیست

1- ضرورت و اهمیت

در دهه های اخیر انسان با قدرت دگرگونی سازی محیط خود، تغییرات شتاب گرفته ای در تعادل طبیعت ایجاد کرده است. در نتیجه گونه های موجودات زنده  دنیا در معرض خطر قرار گرفته اند و این امر ممکن است جبران ناپذیر باشد. در عصر ما، قدرت انسان برای دگرگون سازی اطرافش اگر عاقلانه به کار رود، می تواند برای همه مردم منابع توسعه و فرصت بهبود زندگی را به ارمغان آورد و اگر اشتباه و یا بی توجهی شود، همان قدرت، می تواند صدمات بی شماری به افراد بشر و محیط زیست طبیعی و انسانی وارد سازد. ما در اطراف خود بسیاری از مناطق زمین، نشانه های روز افزونی از صدمات حاصله از انسان، مثل اختلافات شدید و نامطلوب در تعادل بوم شناختی زیست کره، سطوح خطرناکی از آلودگی در آب، هوا نخریب و تهی سازی منابع غیر قابل تجدید و کمبودهای شدید دیگر مشاهده می کنیم. ما           می توانیم با استفاده از دانشی بیشتر و انجام اعمالی عاقلانه تر در محیطی که با احتیاجات و امیدهای بشری انطباق دارد  زندگی بهتری برای خود و اعقابمان فراهم آوریم. چشم اندازهای وسیعی برای بهبود کیفیت محیط زیست و ایجاد یک زندگی خوب وجود دارد و برای دستیابی به این هدف نیازمند آگاهی بیشتر و شناخت مسائل پیچیده محیط زیستی     می باشیم. همچنین از آنجا که محیط زیست طبیعی کشور که شامل فضای سبز، مراتع و جنگل ها، تفرجگاهها و مناطق حفاظت شده می باشد باید دارای برنامه های مدون و از پیش طراحی شده ای باشند تا ضمن حفظ و حمایت به نحو مطلوبتری مورد استفاده قرار گرفته، احیا شده و توسعه یابند، بنابراین، جهت اجرای برنامه های محیط زیست که شامل طرح های مختلف محیط زیستی می باشد به افراد کاردان و خبره ای نیازمند می باشیم که اطلاعات کافی از مسائل مربوطه داشته باشند.

   از اینرو آگاهی و شناخت بیشتر از مسائل محیط زیست، تدوین دوره های آموزشی در این زمینه را ضروری می سازد.

2- تعریف و هدف

هدف از آموزش محیط زیست، توسعه آگاهی و درک دانشجویان پذیرفته شده در این دوره به فرآیند و ارتباطات داخلی در محیط های طبیعی و مصنوعی بصورتی که به ارزش ها و نظریات، انگیزه ها و تعهدات خود نسبت به حمایت و حفاظت از محیط زیست جامه عمل بپوشانند و بتوانند اقداماتی برای حل مسائل محیط زیست و بهبود کیفیت زندگی بعمل آورند. دانشجویان در این دوره اطلاعات کافی در زمینه علوم پایه، دانش پایه درباره مسائل محیط زیست، مدیریت منابع طبیعی، مسائل آلودگی های محیط زیست، توسعه و اثرات آن بر محیط زیست کسب می کنند.

3- طول دوره و تعداد واحدهای درسی

بر اساس آئین نامه آموزشی دوره کارشناسی مصوبه شورایعالی برنامه ریزی درسی، طول دوره کارشناسی رشته           محیط زیست به طور متوسط 4 سال و حداکثر 6 سال می باشد. همچنین بر اساس همین آیین نامه، طول دوره کاردانی محیط زیست به طور متوسط 2 سال می باشد که حداکثر نباید از 3 سال تجاوز نماید.

تعداد واحد های درسی دوره های کارشناسی و کاردانی رشته محیط زیست نیز به شرح ذیل می باشد:

الف) رشته مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست

دروس عمومی:20 واحد

دروس علوم پایه:36 واحد

دروس اصلی: 35 واحد

دروس تخصصی الزامی: 34 واحد

دروس تخصصی انتخابی: 10 واحد

ب) رشته تکنولوژی محیط زیست

دروس عمومی:12 واحد

دروس علوم پایه:17 واحد

دروس اصلی: 21 واحد

دروس تخصصی: 23 واحد

 - نقش و توانایی فارغ التحصیلان :

انتظار می رود که فارغ التحصیلان این رشته به اهداف زیر برسند:

1- افزایش اطلاعات، علائق و آگاهیهای خود نسبت به محیط زیست و مسائل آن، در سطح جهان به ویژه محیط زیست کشور و دگرگونیهای حاصله در آن

2- رشد و پرورش قدرت درک مفاهیم اساسی محیط زیست و محتوی علمی آنها

3- توسعه شایستگی در کاربرد مناسب ترین روشها برای حل مسایل و مشکلات محیط زیست در محل خدمت خود

4- کسب مهارت در تهیه، اجرا و نظارت طرح های پژوهشی کاربردی مربوط به محیط زیست

   فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مؤسسات آموزش عالی، ارگان های اجرایی از قبیل سازمان حفاظت      محیط زیست و واحدهای تابعه آن، وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جنگلها و مراتع)، وزارت نفت، شهرداریها، سازمان پارکها و فضای سبز، شهرکهای صنعتی و غیره خدمت کنند.

شرایط ادامه تحصیل دانش آموختگان رشته محیط زیست

الف) مراکز آموزش عالی برگزارکننده مقطع کارشناسی ارشد

1- دانشگاه تهران

2- دانشگاه تربیت مدرس

3- دانشگاه صنعتی اصفهان

4- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران (رشته های علوم محیط زیست، مدیریت محیط زیست، طراحی محیط زیست، مهندسی محیط زیست، حقوق محیط زیست و اقتصاد محیط زیست)

5- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز (رشته های علوم محیط زیست، مدیریت محیط زیست و مهندسی محیط زیست)

6- دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس (رشته مدیریت محیط زیست)

ب) مراکز آموزش عالی برگزارکننده مقطع دکتری

1- دانشگاه تربیت مدرس (دکتری تخصصی آلودگیهای محیط زیست)

2- دانشگاه تهران (دکتری تخصصی برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست)

3- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران (رشته های علوم محیط زیست، مدیریت محیط زیست و مهندسی محیط زیست)

....................ادامه دارد..................